鹽
Chữ Hán
[sửa]
| ||||||||
| Phồn thể | 鹽 |
|---|---|
| Shinjitai | 塩 |
| Giản thể | 盐 |
鹽 (bộ thủ Khang Hi 197, 鹵+13, 24 nét, Thương Hiệt 尸田月廿 (SWBT), tứ giác hiệu mã 78107, hình thái ⿱⿰臣⿱𠂉鹵皿)
鹽: Âm Hán Nôm: [1][2],
- (trong từ ghép) Muối.
Từ dẫn xuất
[sửa]Tham khảo
[sửa]- Khang Hi từ điển: tr. 1508, ký tự 7
- Đại Hán-Hòa từ điển: ký tự 47579
- Dae Jaweon: tr. 2036, ký tự 8
- Hán ngữ Đại Tự điển (ấn bản đầu tiên): tập 4, tr. 2574, ký tự 1
- Dữ liệu Unihan: U+9E7D
Tiếng Triều Tiên
[sửa]Hanja
[sửa]- Mục từ này cần một bản dịch sang tiếng Việt. Xin hãy giúp đỡ bằng cách thêm bản dịch vào mục, sau đó xóa văn bản
{{rfdef}}.
Tiếng Nhật
[sửa]| 塩 | |
| 鹽 |
Kanji
[sửa]鹽
(kyūjitai kanji, shinjitai form 塩)
Âm đọc
[sửa]- Go-on: えん (en)←えん (en, historical)←𛀁ん (yen, ancient)
- Kan-on: えん (en)←えん (en, historical)←𛀁ん (yen, ancient)
- Kun: しお (shio, 鹽)←しほ (sifo, 鹽, historical)
Tiếng Trung Quốc
[sửa]Cảnh báo: Tên hiển thị “<span class="Hani" lang="zh">鹽</span>” ghi đè tên hiển thị “<span class="Hang KO" lang="ko">鹽</span>” bên trên.
| phồn. | 鹽 | |
|---|---|---|
| giản. | 盐 | |
| dị thể | ||
Nguồn gốc ký tự
[sửa]| Sự tiến hóa của chữ 鹽 | |
|---|---|
| Thuyết văn giải tự (biên soạn vào thời Hán) | Lục thư thông (biên soạn vào thời Minh) |
| Tiểu triện | Sao chép văn tự cổ |
|
|
Chữ hình thanh (形聲) : thanh 監 + hình 鹵 (“muối”).
Từ nguyên
[sửa]Từ tiếng Hán-Tạng nguyên thuỷ *g-rjum (“salt”). Các từ phương ngữ tiếng Mân chỉ đến một âm xát đứng đầu trong tiếng Mân nguyên thuỷ *ziem (“một lớp vỏ màu trắng hình thành từ nước mặn hoặc nước muối”).
Cách phát âm
[sửa]- Quan thoại
- (Tiêu chuẩn)
- (Bính âm):
- (Chú âm phù hiệu): ㄧㄢˊ
- (Thành Đô, SP): yan2
- (Đông Can, Chữ Kirin và Wiktionary): ян (i͡an, I)
- (Tiêu chuẩn)
- Quảng Đông
- (Quảng Châu–Hong Kong, Việt bính): jim4
- (Đài Sơn, Wiktionary): yiam3
- (Quảng Châu–Hong Kong, Việt bính): jim4
- Cám (Wiktionary): ien4
- Khách Gia
- (Sixian, PFS): yàm
- (Mai Huyện, Quảng Đông): yam2
- Tấn (Wiktionary): ie1
- Mân Bắc (KCR): îng
- Mân Đông (BUC): sièng / ièng
- Mân Nam
- (Mân Tuyền Chương, POJ): iâm / sîⁿ
- (Triều Châu, Peng'im): iam5
- Ngô
- (Northern): 6yi
- Tương (Trường Sa, Wiktionary): ienn2
- Quan thoại
- (Hán ngữ tiêu chuẩn)+
- Bính âm:
- Chú âm phù hiệu: ㄧㄢˊ
- Tongyong Pinyin: yán
- Wade–Giles: yen2
- Yale: yán
- Gwoyeu Romatzyh: yan
- Palladius: янь (janʹ)
- IPA Hán học (ghi chú): /jɛn³⁵/
- (Thành Đô)
- Bính âm tiếng Tứ Xuyên: yan2
- Scuanxua Ladinxua Xin Wenz: ian
- IPA Hán học(ghi chú): /iɛn²¹/
- (Đông Can)
- Chữ Kirin và Wiktionary: ян (i͡an, I)
- IPA Hán học (ghi chú): /iæ̃²⁴/
- (Lưu ý: Cách phát âm trong tiếng Đông Can hiện đang được thử nghiệm và có thể không chính xác.)
- (Hán ngữ tiêu chuẩn)+
- Quảng Đông
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Jyutping: jim4
- Yale: yìhm
- Cantonese Pinyin: jim4
- Guangdong Romanization: yim4
- Sinological IPA (key): /jiːm²¹/
- (Tiếng Đài Sơn, Taicheng)
- Wiktionary: yiam3
- IPA Hán học (ghi chú): /jiam²²/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Cám
- (Nam Xương)
- Wiktionary: ien4
- IPA Hán học (Nam Xương|ghi chú): /iɛn³⁵/
- (Nam Xương)
- Khách Gia
- (Miền Bắc Sixian, bao gồm Miêu Lật)
- Pha̍k-fa-sṳ: yàm
- Hệ thống La Mã hóa tiếng Khách Gia: iamˇ
- Bính âm tiếng Khách Gia: yam2
- IPA Hán học : /i̯am¹¹/
- (Miền Nam Sixian, bao gồm Mỹ Nùng)
- Pha̍k-fa-sṳ: yàm
- Hệ thống La Mã hóa tiếng Khách Gia: (r)iamˇ
- Bính âm tiếng Khách Gia: yam2
- IPA Hán học : /(j)i̯am¹¹/
- (Mai Huyện)
- Quảng Đông: yam2
- IPA Hán học : /iam¹¹/
- (Miền Bắc Sixian, bao gồm Miêu Lật)
- Tấn
- (Thái Nguyên)+
- Wiktionary: ie1
- IPA Hán học (old-style): /ie¹¹/
- (Thái Nguyên)+
- Mân Bắc
- (Kiến Âu)
- La Mã hóa phương ngữ Kiến Ninh: îng
- IPA Hán học (ghi chú): /iŋ³³/
- (Kiến Âu)
- Mân Đông
- (Phúc Châu)
- Bàng-uâ-cê: sièng / ièng
- IPA Hán học (ghi chú): /sieŋ⁵³/, /ieŋ⁵³/
- (Phúc Châu)
Ghi chú:
- sièng - địa phương;
- ièng - văn chương.
- Mân Nam
- (Mân Tuyền Chương: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, Đài Loan (thường dùng), Singapore)
- Phiên âm Bạch thoại: iâm
- Tâi-lô: iâm
- Phofsit Daibuun: iaam
- IPA (Cao Hùng): /iam²³/
- IPA (Chương Châu): /iam¹³/
- IPA (Hạ Môn, Tuyền Châu, Đài Bắc, Singapore): /iam²⁴/
- (Mân Tuyền Chương: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, Đài Loan (thường dùng), Singapore)
- Phiên âm Bạch thoại: sîⁿ
- Tâi-lô: sînn
- Phofsit Daibuun: svii
- IPA (Chương Châu): /sĩ¹³/
- IPA (Cao Hùng): /sĩ²³/
- IPA (Hạ Môn, Tuyền Châu, Đài Bắc, Singapore): /sĩ²⁴/
- (Mân Tuyền Chương: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, Đài Loan (thường dùng), Singapore)
Ghi chú:
- iâm - văn chương (“muối”);
- sîⁿ - địa phương (“thức ăn ngâm trong muối; sự nở hoa”).
- (Triều Châu)
- Peng'im: iam5
- Phiên âm Bạch thoại-like: iâm
- IPA Hán học (ghi chú): /iam⁵⁵/
- Ngô
- Tương
- (Trường Sa)
- Wiktionary: ienn2
- IPA Hán học (ghi chú): /iẽ¹³/
- (Trường Sa)
- Quan thoại
- (Bính âm):
- (Chú âm phù hiệu): ㄧㄢˋ
- Quảng Đông (Việt bính): jim6
- Mân Đông (BUC): siéng
- Mân Nam (Mân Tuyền Chương, POJ): sīⁿ / iām
- Ngô
- (Northern): 6yi
- Quan thoại
- (Hán ngữ tiêu chuẩn)+
- Bính âm:
- Chú âm phù hiệu: ㄧㄢˋ
- Tongyong Pinyin: yàn
- Wade–Giles: yen4
- Yale: yàn
- Gwoyeu Romatzyh: yann
- Palladius: янь (janʹ)
- IPA Hán học (ghi chú): /jɛn⁵¹/
- (Hán ngữ tiêu chuẩn)+
- Quảng Đông
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Jyutping: jim6
- Yale: yihm
- Cantonese Pinyin: jim6
- Guangdong Romanization: yim6
- Sinological IPA (key): /jiːm²²/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Mân Đông
- (Phúc Châu)
- Bàng-uâ-cê: siéng
- IPA Hán học (ghi chú): /siɛŋ²¹³/
- (Phúc Châu)
- Mân Nam
- (Mân Tuyền Chương)
- Phiên âm Bạch thoại: sīⁿ / iām
- Tâi-lô: sīnn / iām
- Phofsit Daibuun: svi, iam
- IPA (Hạ Môn): /sĩ²²/, /iam²²/
- IPA (Tuyền Châu): /sĩ⁴¹/, /iam⁴¹/
- IPA (Chương Châu): /sĩ²²/, /iam²²/
- IPA (Đài Bắc): /sĩ³³/, /iam³³/
- IPA (Cao Hùng): /sĩ³³/, /iam³³/
- (Mân Tuyền Chương)
Ghi chú:
- sīⁿ - vernacular (usually substituted by 豉);
- iām - literary.
Định nghĩa
[sửa]- Muối; dung dịch muối, đặc biệt là muối ăn.
- (hóa học) Muối.
- (Min Nan) Thức ăn ngâm trong muối.
- (Min Nan) Mồ hôi; sự sủi bọt của muối.
- (cryptography) Muối.
Đồng nghĩa
[sửa]Từ ghép
[sửa]- 峻阪鹽車
- 巴鹽
- 山鹽青
- 撮鹽入水
- 撮鹽入火
- 水晶鹽
- 淘鹽
- 瀉鹽
- 煮海為鹽
- 淮鹽
- 子兒鹽
- 池鹽
- 沐浴鹽
- 岩鹽
- 椒鹽
- 複鹽
- 驥服鹽車
- 吉鹽
- 海水鹽
- 刻畫無鹽
- 食鹽
- 海鹽
- 官鹽
- 榷鹽
- 海鹽腔
- 矽酸鹽
- 淩雜米鹽
- 鋁鹽
- 礦鹽
- 吳鹽
- 販鹽虜
- 朝虀暮鹽
- 再製鹽
- 硝鹽
- 虀鹽
- 米鹽
- 米鹽博辯
- 加碘食鹽
- 加鹽兒
- 硫酸鹽
- 精鹽
- 青鹽
- 埔鹽
- 正鹽
- 井鹽
- 碳酸氫鹽
- 私鹽
- 大鹽
- 大鹽湖
- 無機鹽
- 無鹽
- 亞硝酸鹽
- 柴米油鹽
- 柴米油鹽醬醋茶
- 川鹽
- 銨鹽
- 生理鹽水
- 苛性鹽
- 腳踏倒鹽
- 花馬鹽
- 花鹽
- 脫鹽
- 赤血鹽
- 鹽客
- 鹽巴
- 鹽徒
- 鹽析作用
- 鹽橋
- 鹽水
- 鹽水選種
- 鹽水針
- 鹽水蜂炮
- 鹽水飯
- 鹽湖
- 鹽湖城
- 鹽度
- 鹽務
- 鹽務總局
- 鹽商
- 鹽害
- 鹽票
- 鹽池
- 鹽類
- 鹽鹼地
- 鹽滷
- 鹽法
- 鹽田
- 鹽泉
- 鹽法道
- 鹽田河
- 鹽鐵使
- 鹽鐵論
- 鹽餘
- 鹽綱
- 鹽引
- 鹽漏
- 鹽梅
- 鹽運使
- 鹽區
- 鹽硝
- 鹽邊
- 鹽埕
- 鹽酥雞
- 鹽城
- 鹽埔
- 鹽梟
- 鹽漬食物
- 鹽屋
- 鹽井
- 鹽車
- 鹽坨子
- 鹽場
- 鹽灘
- 鹽墾
- 鹽政
- 鹽筴
- 鹽醬口
- 鹽霜
- 鹽生植物
- 鹽稅
- 鹽花
- 鹽膚木
- 鹽藏品
- 鹽課
- 鹽酸
- 鹽酸草
- 鹽鈔
- 齏鹽
- 鹽分
- 鹽分地帶
- 鹽土
- 鹽基
- 低鈉鹽
- 低鹽飲食
- 內鹽
- 分鹽
Hậu duệ
[sửa]- (Classical tiếng Trung Quốc, Min hoặc Wu) to salt; to lay in brine; to pickle; to marinate
- (Min Dong) Cống hiến hết mình; đầu tư.
- (Min Nan, vết thương) Bị kích thích; đau đớn (do muối hoặc thuốc).
- † Dạng thay thế của 豔 (“ghen tỵ”)
Tham khảo
[sửa]Thể loại:
- Mục từ chữ Hán
- Khối ký tự CJK Unified Ideographs
- Ký tự chữ viết chữ Hán
- CJKV characters simplified differently in Japan and China
- Mục từ đa ngữ
- Ký tự đa ngữ
- đa ngữ terms with redundant script codes
- Mục từ đa ngữ có tham số head thừa
- đa ngữ entries with incorrect language header
- đa ngữ terms with non-redundant non-automated sortkeys
- Pages with entries
- Pages with 0 entries
- Ký tự chữ Hán không có tứ giác hiệu mã
- Vietnamese Han characters with unconfirmed readings
- Mục từ chữ Nôm
- Mục từ tiếng Triều Tiên
- Mục Korean yêu cầu định nghĩa
- tiếng Triều Tiên terms with non-redundant non-automated sortkeys
- tiếng Nhật terms with redundant script codes
- tiếng Nhật kanji missing grade
- Kanji tiếng Nhật
- Uncommon kanji
- tiếng Nhật terms with redundant transliterations
- Trang chứa từ tiếng Nhật có chuyển tự nhập thủ công khác với tự động
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc goon là えん
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc historical goon là えん
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc ancient goon là 𛀁ん
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc kan'on là えん
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc historical kan'on là えん
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc ancient kan'on là 𛀁ん
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc kun là しお
- Chữ kanji tiếng Nhật có cách đọc historical kun là しほ
- Mục từ tiếng Trung Quốc
- Han phono-semantic compounds
- Từ tiếng Trung Quốc kế thừa từ tiếng Hán-Tạng nguyên thuỷ
- Từ tiếng Trung Quốc gốc Hán-Tạng nguyên thuỷ
- Từ tiếng Quan Thoại có liên kết âm thanh
- Từ tiếng Quảng Đông có liên kết âm thanh
- Mục từ tiếng Quan Thoại
- Mục từ tiếng Tứ Xuyên
- Mục từ tiếng Đông Can
- Mục từ tiếng Quảng Đông
- Mục từ tiếng Đài Sơn
- Mục từ tiếng Cám
- Mục từ tiếng Khách Gia
- Mục từ tiếng Tấn
- Mục từ tiếng Mân Bắc
- Mục từ tiếng Mân Đông
- Mục từ tiếng Mân Tuyền Chương
- Mục từ tiếng Trều Châu
- Mục từ tiếng Ngô
- Mục từ tiếng Tương
- hanzi tiếng Trung Quốc
- hanzi tiếng Quan Thoại
- hanzi tiếng Tứ Xuyên
- hanzi tiếng Đông Can
- hanzi tiếng Quảng Đông
- hanzi tiếng Đài Sơn
- hanzi tiếng Cám
- hanzi tiếng Khách Gia
- hanzi tiếng Tấn
- hanzi tiếng Mân Bắc
- hanzi tiếng Mân Đông
- hanzi tiếng Mân Tuyền Chương
- hanzi tiếng Trều Châu
- hanzi tiếng Ngô
- hanzi tiếng Tương
- Danh từ tiếng Trung Quốc
- Danh từ tiếng Quan Thoại
- Danh từ tiếng Tứ Xuyên
- Danh từ tiếng Đông Can
- Danh từ tiếng Quảng Đông
- Danh từ tiếng Đài Sơn
- Danh từ tiếng Cám
- Danh từ tiếng Khách Gia
- Danh từ tiếng Tấn
- Danh từ tiếng Mân Bắc
- Danh từ tiếng Mân Đông
- Danh từ tiếng Mân Tuyền Chương
- Danh từ tiếng Trều Châu
- Danh từ tiếng Ngô
- Danh từ tiếng Tương
- Mục từ tiếng Trung Quốc có cách phát âm IPA
- Chinese terms spelled with 鹽
- Hokkien terms needing pronunciation attention
- Động từ tiếng Trung Quốc
- Động từ tiếng Quan Thoại
- Động từ tiếng Quảng Đông
- Động từ tiếng Mân Đông
- Động từ tiếng Mân Tuyền Chương
- Động từ tiếng Ngô
- Chinese Tính từ
- Hokkien Tính từ
- Định nghĩa mục từ tiếng Quan Thoại có ví dụ cách sử dụng
- Định nghĩa mục từ Literary Chinese có trích dẫn ngữ liệu
- Hóa học/Tiếng Trung Quốc
- Min Nan Chinese
- Cryptography/Tiếng Trung Quốc
- Tiếng Trung Quốc ở Classical
- Min Chinese
- Wu Chinese
- Min Dong Chinese
- Từ tiếng Trung Quốc có nghĩa lỗi thời
- Tiếng Quan thoại sơ cấp