man

"man", Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí (chi tiết)
Thông tin chữ Hán và chữ Nôm dựa theo cơ sở dữ liệu của phần mềm WinVNKey, đóng góp bởi học giả Lê Sơn Thanh; đã được các tác giả đồng ý đưa vào đây. (chi tiết)

Tiếng Anh[sửa]

Cách phát âm[sửa]

IPA: /mæn/, /mɑn/ (Jamaica)

Bắc California, Hoa Kỳ (nữ giới)

[mæn]

Luân Đôn, Anh, Vương quốc Anh (nữ giới)

[mæn]

Từ nguyên[sửa]

danh từ, thán từ: Từ tiếng Anh trung đại, từ tiếng Anh cổ mann (“con người, đàn ông”), từ tiếng Giéc-manh nguyên thủy *mann- (“con người, đàn ông”), từ tiếng Ấn-Âu nguyên thủy *man- (“đàn ông”). Cùng nguồn gốc với tiếng Tây Frisia man và tiếng Hà Lan man, tiếng Đức Mann, tiếng Na Uy mann, tiếng Nga муж (muž), tiếng Phạn मानुषः (mānuṣ).
ngoại động từ: Từ tiếng Anh trung đại mannen, từ tiếng Anh cổ mannian, từ ġemannian (“cung cấp người; đóng quân”), từ mann (“con người, đàn ông”), từ tiếng Giéc-manh nguyên thủy *mann- (“con người, đàn ông”), từ tiếng Ấn-Âu nguyên thủy *man- (“đàn ông”). Cùng nguồn gốc với tiếng Hà Lan mannen, tiếng Đức mannen, tiếng Thụy Điển manna, tiếng Iceland manna.

Danh từ[sửa]

man (số nhiều men)

Người, con người; loài người.
Đàn ông, nam nhi.
to behave like a man — xử sự như một trang nam nhi

to be only half a man — yếu đuối, nhút nhát, không xứng đáng là nam nhi
Chồng.
man and wife — chồng và vợ, vợ chồng
(Thường số nhiều) Người (chỉ quân lính trong một đơn vị quân đội, công nhân trong một xí nghiệp, công xưởng...).
an army of 10,000 men — một đạo quân một vạn người
Người hầu, đầy tớ (trai).
Quân cờ.

Ghi chú sử dụng[sửa]

Ngữ nghĩa hiện đại phổ biến nhất của từ này là “người đàn ông”, chứ không phải là “người nói chung” hoặc “loài người”, cho nên câu này nghe rất lạ lùng:
Man, like other mammals, breastfeeds his young.^[1]
Những người ủng hộ chọn từ không phân biệt giới tính khuyên chọn human, human being, humankind, hoặc person, tùy theo ngữ cảnh, thay vì man.

Thành ngữ[sửa]

the man higher up: ( Mỹ) Ông trùm trong chính giới.
a man in a thousand: Người hiếm có, người hàng nghìn người mới có một.
man and boy: Từ bé đến lớn, từ lúc còn thơ ấu đến lúc trưởng thành.
the man in the street: Người dân thường, quần chúng.
the man on the street, the man in the cars: ( Mỹ) Người dân thường, quần chúng.
a man of the world: Xem world
man about town: Xem about
a man of letters: Xem letter
man of straw: Xem straw
a man of all work: Người làm đủ mọi nghề.
a man of his word: Xem word
a man of honour, a man of honor: Người quân tử.
one dollar-a-year man: ( Mỹ) Trùm tư bản tham dự chính quyền chỉ lĩnh mỗi năm một đô la (lương tượng trưng).
to be one’s own man: Tự mình làm chủ, không bị lệ thuộc vào ai; sáng suốt, hoàn toàn tự giác.
to be one’s own man again

Lấy lại được bình tĩnh.
Tỉnh lại.
Bình phục lại, lấy lại được sức khỏe (sau một trận ốm).
Lại được tự do.

to a man, to the last man: Tất cả mọi người, cho đến người cuối cùng.
undercover men: ( Mỹ, lóng) Bọn mật thám, bọn chỉ điểm.

Từ dẫn xuất[sửa]

người

đàn ông

Từ liên hệ[sửa]

boy, male

Trái nghĩa[sửa]

đàn ông

woman

Thán từ[sửa]

man

Cậu, cậu cả (tiếng xưng hô thân mật khi bực dọc).
Hurry up man, we are late! — Nhanh lên cậu cả, muộn rồi!
Chà!
Man, that was a great meal! — Chà, đồ ăn ngon quá!

Đồng nghĩa[sửa]

chà!

oh man

Ngoại động từ[sửa]

man ngoại động từ

Cung cấp người; đóng quân.
to man a ship — cung cấp thủy thủ cho một con tàu
Giữ vị trí ở, đứng vào vị trí ở (ổ súng đại bác).
Làm cho mạnh mẽ, làm cho cường tráng; làm cho can đảm lên.
to man oneself — tự làm cho mình can đảm lên

Chia động từ[sửa]

Bảng chia động từ của man

Dạng không chỉ ngôi
Động từ nguyên mẫu	to man
Phân từ hiện tại	manning
Phân từ quá khứ	manned
Dạng chỉ ngôi
số	ít			nhiều
ngôi	thứ nhất	thứ hai	thứ ba	thứ nhất	thứ hai	thứ ba
Lối trình bày	I	you/thou¹	he/she/it/one	we	you/ye¹	they
Hiện tại	man	man hoặc mannest¹	mans hoặc manneth¹	man	man	man
Quá khứ	manned	manned hoặc mannedst¹	manned	manned	manned	manned
Tương lai	will/shall² man	will/shall man hoặc wilt/shalt¹ man	will/shall man	will/shall man	will/shall man	will/shall man
Lối cầu khẩn	I	you/thou¹	he/she/it/one	we	you/ye¹	they
Hiện tại	man	man hoặc mannest¹	man	man	man	man
Quá khứ	manned	manned	manned	manned	manned	manned
Tương lai	were to man hoặc should man	were to man hoặc should man	were to man hoặc should man	were to man hoặc should man	were to man hoặc should man	were to man hoặc should man
Lối mệnh lệnh	—	you/thou¹	—	we	you/ye¹	—
Hiện tại	—	man	—	let’s man	man	—

Cách chia động từ cổ.
Thường nói will; chỉ nói shall để nhấn mạnh. Ngày xưa, ở ngôi thứ nhất, thường nói shall và chỉ nói will để nhấn mạnh.

Từ liên hệ[sửa]

man up

Tham khảo[sửa]

"man", Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí (chi tiết)

▲ Nonsexist Language Guideline, (please provide the title of the work)‎^[1], Đại học New Hampshire, accessed 2011-09-11, bản gốc [2] lưu trữ 2009-12-18

Tiếng Đông Hương[sửa]

Cách phát âm[sửa]

IPA^{(ghi chú)}: /man/

Phó từ[sửa]

man

tất cả, toàn bộ.

Tiếng Hà Lan[sửa]

Cách phát âm[sửa]

Hà Lan

Dạng bình thường
Số ít	man
Số nhiều	mannen
Dạng giảm nhẹ
Số ít	mannetje
Số nhiều	mannetjes

Danh từ[sửa]

man gđ (số nhiều mannen, giảm nhẹ mannetje gt)

Đồng nghĩa[sửa]

chồng

echtgenoot

người

mens

Trái nghĩa[sửa]

vrouw

Từ dẫn xuất[sửa]

Động từ[sửa]

man

Lối trình bày thì hiện tại ở ngôi thứ nhất số ít của mannen
Lối mệnh lệnh của mannen

Tiếng Pháp[sửa]

Cách phát âm[sửa]

IPA: /mɑ̃/

Danh từ[sửa]

Số ít	Số nhiều
man /mɑ̃/	man /mɑ̃/

man gđ /mɑ̃/

(Động vật học) Ấu trùng bọ da.

Tham khảo[sửa]

"man", Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí (chi tiết)

[1] ▲ Nonsexist Language Guideline, (please provide the title of the work)‎^[1], Đại học New Hampshire, accessed 2011-09-11, bản gốc [2] lưu trữ 2009-12-18

[1]